Клёцкі на новы лад: беларуская класіка з аўтарскім акцэнтам
Традыцыйная беларуская кухня пастаянна развіваецца і трансфармуецца. Рэцэпты, якія перадаюцца з пакалення ў пакаленне, набываюць іншыя інтэрпрэтацыі, з’яўляюцца новыя кулінарныя тэхналогіі, а звыклыя стравы набываюць нечаканы густ. Яскравым прыкладам гэтага служыць нядаўняя сустрэча ў аграгарадку Дзміраўка Клічаўскага раёна, дзе члены аматарскага аб’яднання раённага Дома культуры “Вераценца.by” сабраліся не проста для падрыхтоўкі ежы, але і для захавання і папулярызацыі нацыянальных традыцый, у прыватнасці, звязаных са святкаваннем Грамніц.
У цэнтры падзей апынулася Людміла Аляксандраўна Рыжковіч, дасведчаная гаспадыня, якая шчодра падзялілася сакрэтамі мясцовай кухні. Ёй дапамагалі творчыя работнікі раённага Дома культуры: Жанна Яўгенаўна Ачыновіч, Ірына Анатольеўна Вароніч і Тамара Сяргееўна Кузьміцкая. Але гэта было не проста гатаванне па рэцэптах – гэта быў творчы працэс, напоўнены эксперыментамі і імправізацыяй. Ірына Анатольеўна, Тамара Сяргееўна і Людміла Аляксандраўна праявілі сябе сапраўднымі кулінарнымі мастакамі, дэманструючы глыбокае веданне прадуктаў, іх якасцяў і асаблівасцяў падрыхтоўкі.
Узяць, да прыкладу, бульбяныя клёцкі. Класічны рэцэпт быў ператвораны, дзякуючы даданню новых інгрэдыентаў. Традыцыйнае спалучэнне бульбы, фаршу і цыбулі дапоўнілася цёртым сырам, часнаком і бульбяным крахмалам. Эксперыменты з прапорцыямі і тэхналогіяй варэння прывялі да з’яўлення цалкам новага густу, унікальнага і запамінальнага.
Не менш цікавымі атрымаліся і бульбяныя каўбаскі па-арэхаўску. Сакрэт іх непаўторнага густу, як высветлілася, крыецца ў адмысловым спалучэнні спецый і спосабу прыгатавання.
Але сустрэча была прысвечана не толькі кулінарыі. Людміла Аляксандраўна, як сапраўдная захавальніца традыцый, распавяла аб падрыхтоўцы да свята Грамніц. Яна падрабязна паказала, як правільна асвяціць дом і гаспадарчыя пабудовы грамнічнай свечкай, падзялілася старажытнымі замовамі, патлумачыла сімвалічнае значэнне свечкі. Распавяла пра тое, якія малітвы чытаюцца пры гэтым, і якія пажаданні варта загадваць, каб прыцягнуць у дом дабрабыт і абараніцца ад нячыстай сілы.
Пры гэтым Людміла Аляксандраўна падкрэсліла, што традыцыя гэта не проста набор дзеянняў, а жывы працэс, які пастаянна змяняецца, адаптуецца да рэалій сучаснага свету, але захоўвае сваю сутнасць, сваю духоўную напоўненасць і сувязь з продкамі. Сустрэча ў Дзмітраўцы стала яркім пацвярджэннем таго, што традыцыйная беларуская кухня – гэта не толькі смачная ежа, але і важная частка нацыянальнай культурнай спадчыны, якую неабходна берагчы і перадаваць наступным пакаленням. І гэтая сустрэча-наглядны прыклад таго, як традыцыі могуць натхняць на новыя кулінарныя адкрыцці і садзейнічаць умацаванню сувязі паміж людзьмі, аб’яднанымі агульнымі каштоўнасцямі.
Рэцэпт клёцак з аўтарскім дапаўненнем Людмілы Аляксандраўны і Ірыны Анатольеўны:
Курыны або свіны фарш – 700гр.,
Пюрэ з бульбы – 350гр..
Сырая бульба, натаркаваная на буйнай тарцы – 350гр.,
Крахмал – 2 ст.л.,
Мука – 1 ст.л.,
Яйка – 2 шт.,
Цыбуля – 1 шт..
Соль, мелены чорны перац, прыправы, часнок, сыр – па густу.
Зварыць частку бульбы, перацерці яе, другую частку натаркаваць на буйной тарцы, дабавіць фарш, яйкі, сырую нарэзаную цыбуліну, 2-3 зубкі часнаку, крахмал і муку, соль, мелены перац – па густу.
У вялікую каструлю налеіць вады, пасаліць паставіць на вялікае полымя, калі вада закіпіць, дабавіць туды 3-4 лаўровых лісты, перац чорны і духмяны гарошкам. З фаршу скатаць невялікія шарыкі і кідаць іх у кіпень, калі клёцкі усплывуць, перакласці іх на змазаны алеем процівень, палеіць зверху таксама алеем і паставіць у разагрэтую духоўку 180 градусаў на 20 хвілін. Калі клёцкі пакрыюцца румянай скарынкай, пасыпаць іх зверху нацёртым сырам і паставіць у духоўку, каб сыр растаў. Пры падачы на стол можна гатовую страву пасыпаць зелянінай і ўжываць са смятанай.
Жанна Ачыновіч, загадчык аддзела нестацыянарнага абслугоўвання насельніцтва РДК ДУК “Цэнтралізаваная клубная сістэма Клічаўскага раёна”
